ارز متقابل (Reciprocal Currency) در فارکس چیست؟

بازار فارکس (Forex) یا بازار تبادل ارزهای خارجی، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مالی در جهان است که به شکل ۲۴ ساعته فعال بوده و امکان معامله جفت ارزها را برای کاربران فراهم می‌کند. معامله‌گران در این بازار از معامله ارزهای خارجی مختلف کسب درآمد می‌کنند. این بازار حجم معاملات و نقدینگی بسیار بالایی دارد؛ اما برای ورود به آن ابتدا باید با جزئیات و مفاهیم مهم آن آشنا شوید؛ یکی از این مفاهیم ارز متقابل (Reciprocal Currency) است. اما ارز متقابل چیست؟

ارز متقابل به وضعیتی گفته می‌شود که یک جفت ارز شامل دلار آمریکا (USD) باشد؛ اما نه در جایگاه ارز پایه! بلکه ارز ثانویه آن جفت ارز، دلار آمریکا است؛ درست مثل جفت ارز EUR/USD. حال برای اینکه به درک بهتری از مفهوم ارز متقابل، اهمیت و جایگاه آن در بازار فارکس برسید، ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.

ارز متقابل چیست؟ (Reciprocal Currency)

یک جفت ارز در بازار فارکس از دو ارز فیات مختلف تشکیل شده که یکی از آن‌ها ارز پایه (base currency) و ارز دوم ارز مظنه (quote currency) است. دلار آمریکا به عنوان یکی از معتبرترین و محبوب‌ترین ارزهای فیات در بازار فارکس شناخته می‌شود. برای همین به هر جفت ارزی که یک طرف آن دلار آمریکا باشد، جفت ارز اصلی می‌گویند. مثل جفت ارزهای USD/EUR یا GBP/USD و … .

پس ارز متقابل چیست؟ وضعیتی را تصور کنید که ارز USD در یک جفت ارز دیده شود، اما در جایگاه ارز ثانویه! در این صورت شاهد یک جفت ارز متقابل در فارکس هستیم. ارز متقابل به حالتی اشاره دارد که دلار آمریکا فقط در جایگاه ارز مظنه قرار داشته باشد. بنابراین می‌توان این گونه گفت که تمام ارزهای متقابل یک جفت ارز اصلی هستند؛ اما همه جفت ارزهای اصلی نمی‌توانند یک جفت ارز متقابل باشند. حال چرا می‌گوییم ارز متقابل؟ چون دلار آمریکا به عنوان یک ارز فیات مهم، درست در مقابل ارز یک کشور دیگر قرار گرفته است.

توافق ارز متقابل چیست؟

سوال مهم بعدی که ایجاد می‌شود، این است که توافق ارز متقابل چیست؟ توافق ارزی متقابل به توافق بین دو کشور می‌گویند که در طی آن هر دو طرف سعی دارند، عرضه پولی ارزهای ملی یکدیگر را حفظ کرده و نقدینگی را در هر دو کشور بهبود دهند. هدف این توافق در مواردی مثل انجام تراکنش مالی با کارایی بالاتر، تعیین نرخ مبادلات ارزی، حفظ ذخایر ارزی و … خلاصه می‌شود.

برای مثال توافقی که برای جفت ارز متقابل EUR/USD شکل گرفت، باعث شد تا اروپا به ثبات پولی خوبی برسد. این حرکت سرمایه‌گذاری‌های متعددی را به سمت اروپا سوق داد و موجب تقویت اقتصاد اروپا شد.

نحوه محاسبه نرخ ارز متقابل

نرخ ارز متقابل چیست؟ وقتی با یک ارز متقابل روبه‌رو هستیم، یعنی باید ببینیم به ازای یک واحد از ارز پایه، چه مقدار دلار باید قرار بگیرد. برای محاسبه نرخ ارز متقابل کافی است یک فرمول ثابت را رعایت کنید. نرخ مبادله جفت ارز موردنظر شما در حالت عادی (یعنی وقتی که دلار آمریکا به عنوان ارز پایه است) هر چقدر که بود، عدد یک را بر آن تقسیم کنید.

فرض کنید نرخ مبادله جفت ارز USD/GBP معادل 0.87 باشد. حال برای اینکه نرخ مبادله ارز متقابل پوند انگلیس به دلار آمریکا (GBP/USD) را محاسبه کنید، باید به این شکل پیش بروید:

1 / 0.87 = 1.14

مزایا و معایب معامله ارزهای متقابل

مزایا و معایب معامله ارز متقابل چیست؟ چرا باید به سراغ این جفت ارزها برویم؟ اصلا انتخاب این نوع دارایی برای کاربران بازار فارکس چه فایده‌ای دارد؟

مزایای ارزهای متقابل عبارت‌اند از:

• تنوع بیشتر برای معامله‌گران: جفت ارزهای متقابل باعث شدند تا تنوع دارایی‌های قابل معامله در بازار فارکس بیشتر شود. یعنی کاربران در کنار این که می‌توانند با یک جفت ارز حاوی دلار آمریکا وارد معامله شوند، این امکان را دارند که جفت ارزی متفاوت نسبت به جفت ارزهای اصلی را انتخاب کنند.
• امکان بهره‌مندی از نوسانات غیر مرتبط با دلار آمریکا: معامله‌گر در جفت ارزهای متقابل، باید ببیند در ازای یک واحد از ارز پایه، چه مقدار دلار باید قرار بگیرد. به عبارتی با ارزش ارزهای دیگر درگیری بیشتری دارد. بدین صورت که می‌تواند از نوسانات مربوط به آن ارز نهایت استفاده را کرده و به سود برسد.

در کنار این موارد، باید ببینیم معایب جفت ارز متقابل چیست؟ چون فقط در این صورت است که می‌توان تصمیمیی هوشمندانه گرفت.

معایب جفت ارز متقابل عبارت‌اند از:

مهم‌ترین چالش‌های انتخاب این نوع دارایی در بازار فارکس عبارت‌اند از:

• پیچیدگی بیشتر تحلیل: جفت ارزهای متقابل معادل ارزش یک ارز متفاوت به دلار آمریکا است. بنابراین برای محاسبه نرخ آن باید نرخ جفت ارز اصلی را معکوس کنید که این کار دشواری و پیچیدگی تحلیل بازار را بیشتر می‌کند.
• نیاز به استراتژی‌های پیشرفته‌تر: معامله جفت ارزهای متقابل به دلیل اینکه نسبت به جفت ارزهای اصلی کم‌تر متعارف هستند، نیاز به دقت بیشتری دارد. معامله‌گران این نوع جفت ارزها باید حتما با یک استراتژی خاص و پیشرفته وارد بازار شوند.

کاربرد ارزهای متقابل در فارکس

جفت ارزهای متقابل که با عنوان جفت ارزهای اروپایی نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند ابزاری برای مدیریت پرتفوی در فارکس باشند. چرا؟ چون معامله‌گران می‌توانند از آن‌ها به عنوان یک استراتژی سرمایه‌گذاری شخصی سازی شده استفاده کنند.

مورد مهم بعدی این است که ارزهای متقابل نسبت به جفت ارزهای اصلی، خیلی کم‌تر تحت تاثیر تغییرات قیمت دلار هستند؛ چون ارز پایه در آن‌ها یک ارز غیر از دلار آمریکا بوده و بیشتر تحت تاثیر نوسانات قیمتی آن ارز قرار خواهند گرفت.

نکات مهم در معامله ارز متقابل

هنگام معامله یک جفت ارز متقابل، به چه نکاتی باید توجه کرد؟ همانظور که در بخش‌های قبل گفتیم، معامله جفت ارز متقابل به یک استراتژی معاملات فارکس مخصوص نیاز داشته و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. برای همین در ادامه به چند نکته مهم و ضروری در این زمینه اشاره کرده‌ایم:

• بررسی روندهای بازار: پیش از نهایی کردن معامله خود، حتما روندهای بازار، نوسانات قیمتی و تاریخچه تغییرات آن جفت ارز را به طور کامل بررسی کنید. بعد یک استراتژی خوب برای خود انتخاب کرده و مطابق آن پیش بروید.
• تحلیل تکنیکال و فاندامنتال: جفت ارزهای متقابل، بیشتر از جفت ارزهای اصلی به تحلیل و بررسی نیاز دارند. قبل از ثبت معامله خود، حتما از ابزاراها و تکنیک‌های متنوع برای تحلیل روند قیمتی آن استفاده کنید. همچنین تک‌تک عوامل موثر بر قیمت آن جفت ارز، مسائل سیاسی، اقتصادی و … را تشخیص داده و به شکلی دقیق مورد بررسی قرار دهید.
• مدیریت ریسک: مدیریت ریسک جزو آن دسته از مفاهیمی است که در هر بازار و برای معامله هر نوع دارایی باید مورد توجه قرار بگیرد. برای این کار می‌توانید از انواع ترفندهای مدیریت ریسک مثل تعیین حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop Loss)، پایبندی به استراتژی معاملاتی خود و … استفاده کنید.

اصول قیمت گذاری ارز متقابل

جفت ارزهای بازار فارکس نرخ مشخصی دارند. نرخی که تعیین می‌کند به ازای یک واحد از ارز پایه چه مقدار ارز مظنه باید پرداخت شود. حال سوال این است که اصول قیمت‌گذاری ارز متقابل چیست؟ برای تعیین نرخ ارز متقابل، باید نرخ جفت ارز اصلی را معکوس کرد. برای مثال فرض کنید که نماد EUR/USD نرخی معادل 0.95 دارد. حال برای قیمت‌گذاری این جفت ارز، باید عدد یک را بر 0.95 تقسیم کنید. بدین ترتیب می‌توان این گونه گفت که برای داشتن یک واحد یورو، باید چیزی حدود 1.052 دلار پرداخت.

تفاوت ارز متقابل و جفت ارز اصلی

جفت ارز اصلی در فارکس دارایی‌هایی هستند که دلار آمریکا در یک طرف آن باشد؛ اما جفت ارز متقابل یک زیرمجموعه از جفت ارزهای اصلی است که دلار آمریکا فقط در جایگاه ارز مظنه (ثانویه) قرار دارد. در جفت ارزهای متقابل یک واحد از یک ارز اصلی مثل پوند، یورو و … را داریم که باید ببینیم معادل آن چند دلار باید پرداخت شود. بنابراین باید نوسانات قیمتی ارزهای اصلی غیر از دلار آمریکا را مورد بررسی و تحلیل قرار داد که این کار پیچیدگی بیشتری دارد.

حال به نظرتان شرایط مناسب برای انتخاب ارز متقابل چیست؟

ارزهای متقابل با توافق میان کشورهای یک منطقه و جهت حفظ ارزش پول آن کشورهای به وجود آمده‌اند. این توافق و معامله این جفت ارزها باعث می‌شود تا هزینه تراکنش‌ها و معاملات تا حد مطلوبی کم شده نقدینگی در ارز کشورهایی غیر از آمریکا، حفظ شود.

این موضوع در حالی است که انتخاب یک جفت ارز اصلی در شرایطی که دلار آمریکا ارز پایه باشد، معامله را برای تریدرها آسان‌تر خواهد کرد، زیرا فرد در این موقعیت مشغول معامله دارایی است که حجم معاملات بالایی داشته و بیشتر شناخته شده است.

استراتژی‌های معاملاتی مرتبط با ارزهای متقابل

ارزهای متقابل نیاز به استراتژی‌های معاملاتی مخصوص خود را دارد. این جفت ارزها تحت تاثیر شرایط اقتصادی، سیاسی و … در کشور مربوط به ارز پایه خود است. برای مثال وقتی جفت ارز EUR/USD را برای معامله انتخاب کرده‌اید، باید تحلیل زمانی را در خصوص ارز یورو انجام دهید. نوسانات آن را در چند وقت اخیر بررسی کرده و متناسب با شرایط حاکم بر کشور انگلیس، معامله خود را نهایی کنید.

نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که برای تحلیل جفت ارز متقابل خود حتما از ابزارهای معاملاتی پیشرفته استفاده کنید. روند قیمتی ارز پایه در جفت ارز انتخابی خود را ارزیابی کرده و با ابزارها و تکنکی‌های تحلیل تکنیکال، قیمت آن ارز در آینده را پیش بینی کنید. آن وقت می‌توانید معامله سودمندی داشته باشید.

شناخت ارزهای متقابل، الزامی برای رشد در فارکس

برای اینکه بتوانید در بازار فارکس رشد کرده و معاملات پرسودی داشته باشید، باید مفاهیم اصلی و مهم این بازار را بشناسید. یکی از مفاهیم مهم این بازار، جفت ارزهای متقابل است؛ چون علیرغم اینکه شامل دلار آمریکا هستند، این ارز مهم را فقط در جایگاه ارز ثانویه قرار می‌دهند. به عبارتی شما در جفت ارزهای مقابل با داریی‌هایی مواجه هستید که ارز پایه در آن‌ها ارزهایی مثل پوند، یورو و … بوده و ارز مظنه در آن‌ها، همیشه دلار آمریکا است.

حال که متوجه شدید ارز متقابل چیست و چقدر می‌تواند درصد کسب سود در فارکس را برای شما بالا ببرد، از اهمیت تحلیل دقیق و مدیریت ریسک در معاملات خود غافل نشوید. پیش از نهایی کردن معامله خود، حتما روند بازار را تحلیل کرده و با استفاده از تکنیک‌هایی مثل مدیریت ریسک، استراتژی معاملاتی و… سرمایه خود را مدیریت کنید. آن وقت می‌توانید به یکی از حرفه‌ای‌های دنیای فارکس تبدیل شده و سود چشمگیری کسب کنید. 

اگر به دنبال یک بروکر مناسب برای برای ایرانیان هستید بد نیست مقاله بهترین بروکر فارکس را مطالعه کنید.

سوالات متداول

ارز متقابل چیست؟

ارز متقابل جفت ارزی است که یک طرف آن (ارز پایه) یک ارز اصلی و  طرف دیگر آن (ارز مظنه) دلار آمریکا قرار گرفته باشد. مثل جفت ارز EUR/USD.

آیا معامله ارزهای متقابل سودآور است؟

اگر ارزهای متقابل را همراه با یک تحلیل درست و کامل، مدیریت ریسک، داشتن استراتژی معاملاتی دقیق، بررسی روند بازار و… معامله کنید، می‌توانید معامله سودآوری داشته باشید.

چه تفاوتی بین جفت ارز اصلی و ارز متقابل وجود دارد؟

جفت ارزهای اصلی دارایی‌هایی هستند که دلار آمریکا باید در یک طرف آن‌ها وجود داشته باشد؛ اما فرقی ندارد در کدام سمت. جفت ارزهای متقابل دارایی‌هایی هستند که دلار آمریکا فقط باید در سمت دوم و به عنوان ارز ثانویه قرار گرفته باشد.

چرا معامله‌گران از ارزهای متقابل استفاده می‌کنند؟

معامله‌گران برای اینکه دارایی‌های متنوع‌تری برای معامله داشته باشند، نقدینگی و ارزش ارزهای اصلی دیگر را حفظ کنند و شانس بیشتری برای کسب سود داشته باشند، ارزهای متقابل را برای معامله انتخاب خواهند کرد.